Spektakle

„Katarynka opowieści” to kameralny spektakl o potrzebie opowiadania i przekazywania opowieści z pokolenia na pokolenie, a przez to budowania uniwersalnej, symbolicznej warstwy dla zdarzeń i naszych doświadczeń. W końcu „Katarynka opowieści” to interaktywne widowisko dla małych i dużych, w którym każdy znajdzie drobną rolę do odegrania.

Wędrowni opowiadacze legend, przemierzając dzisiaj ulice jak niegdyś średniowieczni rybałci, zachęcają do zatrzymania się w drodze i zapoznania z opowieściami o zalotnych pannach, dzielnych rycerzach, zmyślnych rzemieślnikach czy baśniowych mieszkańcach rzek i lasów. Stary wózek-katarynka pełen jest niespodzianek i łatwo przekształca się w scenę, na której bohaterowie przeżyją niejedną przygodę, przywołując trochę zapomniany świat legend. Na pozór przypadkowe elementy stają się znakami teatralnymi, które w jednej chwili pozwalają zamienić uliczne podwórko w las z płynącą przezeń rzeką czy gwarny rynek miejski. Z różnych zakamarków katarynki pojawiają się postaci, ożywają przedmioty. Narratorki czerpią z różnych stylistyk, łącząc elementy ulicznej komedii ludowej, comedia dell’ate czy mimu, grając zarówno w żywym planie jak i z lalkami.

Spektakl powstał w ramach Akademii Teatru Alternatywnego jako prezent dla mieszkańców Kamieńca Ząbkowickiego i swoją premierę miał podczas „Festiwalu Teatralnego Mezalians – w parze ze sztuką” w Kamieńcu Ząbkowickim organizowanym w ramach Wrocław Europejska Stolica Kultury 2016 przez ATA. Ponadto prezentowany był m.in. na Festiwalu Sztuk Przeróżnych Cyrki Nowe w Ostrowcu Świętokrzyskim, na Ogólnopolskiej Biesiadzie Teatralnej WEJRZENIA w Maszewie czy festiwalu Teatr na Ugorze w Jastrzębiu.

Pomysł i wykonanie: Monika Tomczyk, Luiza Łuszcz-Kujawiak
Opracowanie plastyczne: Beata Tomczyk
realizacja techniczna: Robert Kujawiak

Kim jest Frida?
Meksykańską malarką, ukochaną żoną rozpustnika Diega Rivery, kochanką Lwa Trockiego i Josephine Baker, kulawą, charyzmatyczną boginią sprzed ponad pół wieku, barwną bohaterką kilku powieści i filmów, nieudaną matką, kobietą po kilkudziesięciu operacjach, uwięzioną w gorset, której hart ducha i wola życia były silniejsze niż ból i strach… Egzotycznym motylem, który zadomowił się na dobre w zachodniej (pop)kulturze. Frida jest tym wszystkim naraz, ale nie tylko tym.

Fascynująca tajemnica Fridy prześwieca przez jej obrazy, stawiając oglądającego wobec cierpienia, strachu, zdrady, ciemności, witalności, radości życia, miłości i śmierci. Wobec życiodajnej kobiecości. Spektakl próbuje dotknąć tej tajemnicy. Łącząc konwencje i style, opowieść dwóch aktorek i jednej malarki układa się na scenie-płótnie w uniwersalną opowieść o kobiecie.

W naszym spektaklu nie pretendujemy do powiedzenia czegoś nowego o Fridzie, to Frida mówi wiele nowego o nas.

Idea przedstawienia narodziła się w czasie pracy nad projektem dyplomowym ”FRIDA. Laboratorium w poszukiwaniu spektaklu” Akademii Teatru Alternatywnego, organizowanej przez Instytut im. J. Grotowskiego, Teatr Kana i Teatr Brama w ramach Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016.

Bezpośrednią inspiracją do pracy nad spektaklem była postać słynnej meksykańskiej malarki Fridy Kahlo i jej historia zapisana w biografiach, powieściach, filmach, a przede wszystkim w jej obrazach i osobistym dzienniku. Potencjał tematów do teatralnej obróbki był ogromny i to on nas nieustannie prowokował do różnorodnych poszukiwań. W naszym „laboratorium spektaklu” ważny był interdyscyplinarny charakter pracy, poszukiwanie form wyrazu na granicy sztuk: teatr – malarstwo – głos. Proces tworzenia scenariusza poszerzyłyśmy również o spotkania z przyszłymi odbiorcami spektaklu, badając jak rezonują wybrane tematy w grupach warsztatowych kobiet i mężczyzn, artystów i laików. Ich gesty, głosy, skojarzenia stanowią integralną część spektaklu.
Uczestnikom warsztatów DZIĘKUJEMY za twórczy wkład w powstawanie tkanki naszego spektaklu.

Na scenie: Luiza Łuszcz-Kujawiak, Monika Tomczyk, Beata Tomczyk
Koncepcja projektu: Luiza Łuszcz-Kujawiak, Monika Tomczyk
Scenografia, kostiumy: Beata Tomczyk
Ścieżka dźwiękowa, montaż i aranżacja: Katarzyna Tercz
Konsultacje reżyserskie: Marek Kościółek
Konsultacje artystyczne: Ditte Berkeley, Katarzyna Dałek
Technika sceniczna: Robert Kujawiak

Premiera odbyła się 1.04.2017 w ramach akcji DOTKNIJ TEATRU 2017.
„Jesteśmy włosami na głowie bibliotekarza. Ja mam na imię Patryk i rosnę kawałek za uchem. Siwy powiedział, że łysienie zaczęło się na czubku głowy i to tam wypadają pierwsze włosy. Zapytałem Siwego, co to znaczy wypaść.”
Bajka o włosie Patryku, inscenizacja książki Maliny Prześlugi o tym samym tytule, to metaforyczna opowieść słowem, obrazem i muzyką o przemijaniu, rozstaniu i odchodzeniu. Spektakl zbudowany jest jako interaktywne przejście widzów przez stacje – instalacje (część spotkania odbywa się w plenerze, część w sali teatralnej). Forma opowieści wzbogacona o efekty wizualne i dźwiękowe na żywo, pozwala widzom w każdym wieku wspólnie dotknąć tematu przemijania, łącząc pokolenia. Integralną część przedstawienia stanowią elementy warsztatów przeprowadzonych wcześniej w trakcie pracy nad spektaklem wśród dzieci, rodziców i seniorów.

koncepcja i wykonanie: Luiza Łuszcz-Kujawiak, Monika Tomczyk
muzyka na żywo: Maciej Tubis, Radosław Bolewski
scenografia, instalacja, projekcje: Beata Tomczyk, Sebastian Siepietowski
realizatorzy techniki: Robert Kujawiak

Spektakl odbył się w jednym z najpiękniejszych i najstarszych parków miejskich Łodzi – parku im. J. Poniatowskiego. Swoja premierę miał 10 kwietnia 2018 r. podczas łódzkich obchodów Dotknij Teatru – międzynarodowego Dnia Teatru.

Bohaterka spektaklu – mała dziewczynka, zamieszkująca wielkie drzewo – zabiera czytelników w podróż w głąb siebie. Napotykane miejsca i postaci, przeżywane zdarzenia i doświadczenia konfrontują ją z samą sobą: swoimi lękami i niewiedzą, swoją tajemnicą, swoim ja. Podróż pozwala jej się usamodzielnić i dojrzeć: mała dziewczynka, żyjąca u boku rodziców w dobrze znanym, bezpiecznym, ale wąskim świecie, staje się młodą dziewczyną, odkrywa swoją tożsamość i odrębność, odnajduje swoje niepowtarzalne imię.
Operując symboliką baśniowo-archetypową jest to opowieść o każdym z nas, o różnych etapach dojrzewania i odkrywania siebie. Choć bohaterka zabiera nas z powrotem do kraju dzieciństwa, to my nieustannie powtarzamy tę samą podróż na różnych etapach życia, konfrontując się z kolejnymi lękami, wyobrażeniami, definiując samych siebie od nowa, a powrót do źródła staje się konieczny, by przypomnieć sobie swoje własne, niepowtarzalne Imię.

Bliskość przyrody i wieczorna pora nadają przedstawieniu baśniowego charakteru.
Przestrzeń jest zaaranżowana w taki sposób, by była dla widza rodzajem tajemniczego ogrodu, labiryntem ścieżek pamięci, które możemy przemierzać w dowolny sposób. Każdy widz wybiera własną drogę, krążąc od sceny do sceny, które umiejscowione są w różnych zakątkach parku, a rozgrywają się symultanicznie w zapętleniu. Tempo przechodzenia od sceny do sceny i ich porządek chronologiczny zależą od widza. Sceny wyłaniają się, ukazują i przydarzają w różnych częściach parku. Przestrzeń teatralna jest więc modyfikowana przez indywidualne doświadczenie. Gra świateł teatralnych, muzyki i przyrody tworzy niecodzienny klimat, sprzyjający opowieści, zadumie, doświadczaniu zmysłowemu. Wykorzystujemy naturalne otoczenie, np. wodę, mostki, pnie drzew, labirynty krzewów… Proste elementy scenografii, rekwizyty, elementy kostiumu wydobyte z mroku przez światło, z towarzyszeniem muzyki na żywo stają się wystarczająco mocnymi, a nawet magicznymi, znakami teatralnymi. Zwłaszcza w czasach gdy tak często zapożyczamy rzeczywistość, oglądając ją na ekranie smartfona czy komputera, taki nocny spacer sprzyja bezpośredniemu doświadczaniu świata, pobudza wyobraźnię, wyostrza zmysły i otwiera na przeżycia na głębszym poziomie, wręcz może działać kojąco. Spektakl staje się rodzajem gry. Zadaniem widza jest szukanie elementów historii bez mapy i kompasu, następnie poukładanie ich w dowolny sposób, jak puzzle. To jak zabawa w chowanego / odkrytego, która niesie ze sobą czar dzieciństwa.

reżyseria/scenariusz: Monika Tomczyk, Luiza Łuszcz-Kujawiak
scenografia/kostiumy: Beata Tomczyk
ruch sceniczny: Krzysztof Gmiter
choreografia: Franciszka Kierc-Franik
muzyka: Wojciech Lipiński
montaż, aranżacje wokalno-muzyczne: Katarzyna Tercz
reżyseria światła: Maciej Ratajczyk
realizacja techniczna: Ogrody Kultury (OK)
plakat: Magdalena Czmochowska
koordynator wydarzenia: Robert Kujawiak
Kochani Wolontariusze

obsada: Danuta Gmosińska, Aleksandra Janczak, Franciszka Kierc-Franik, Blanka Kujawiak, Aleksandra Leszczyńska, Aleksandra Lipińska, Wojciech Lipiński, Luiza Łuszcz-Kujawiak, Rafał Mikołajewski, Nikol Olak, Zuza Polkowska, Monika Tomczyk, Noemi Wrzos, Olena Volos